Om te leren kalligraferen, heb je 3 dingen nodig: goed materiaal, kennis van de juiste techniek en tijd om te oefenen. Ze zijn álle 3 nodig, te beginnen met het juiste materiaal. Zonder het juiste materiaal kan je nog zo focussen op de techniek en veel oefenen… maar dan ga je van een koude kermis thuiskomen. Daarom vertel ik je in de blog wat mijn favoriete materialen zijn, waar ik je 100% van kan verzekeren dat je hiermee goed kan kalligraferen. Mét handige linkjes, zodat je het direct kan vinden.

Het aller belangrijkste

Beloof mij alsjeblieft 1 ding: bespaar niet op het materiaal! Zéker niet als je net begint. Ik zie namelijk vaak langskomen via e-mail, op Instagram of in de Facebook-groep dat het kalligraferen bij iemand niet lukt. En 9 van de 10 keer ligt het er aan dat iemand niet het juiste materiaal gebruikt. En als ik iets zonde vind, dat is het wel dat jij jouw creatieve hobby opgeeft, omdat het niet lukt. Terwijl het niet aan jou ligt, maar aan je materiaal! Koop je direct het juiste, kwalitatieve materiaal, dan heb je eigenlijk helemaal niet veel nodig. Vanaf dan is het vooral: focus op de techniek en regelmatig oefenen.

In andere blogartikelen kun je al veel lezen over het juiste materiaal dat je nodig hebt voor Copperplate, Spencerian en moderne kalligrafie, waarom etc. Wil je daar uitgebreid over lezen, begin dan bij deze blog waar ik je alles vertel over materialen. Hieronder vind je een heel korte samenvatting en vooral linkjes naar fijne webshops waar je kalligrafie materiaal kan vinden. Ik heb in de afgelopen 6 jaar heel veel materialen uitgeprobeerd. Alles wat ik je aanraadt, gebruik ik zelf ook.

De basics

Voor kalligrafie hebt je in ieder geval het volgende materiaal nodig: een penhouder, penpunt, inkt en papier. Deze 4 dingen raad ik ALTIJD aan voor beginners: Een zwarte oblique penhouder met metalen vleugel. Een van plastic is helemaal top om mee te beginnen. De Zebra G penpunt. Die is perfect voor beginners en gebruik ik ook altijd in de Copperplate workshops. Inkt: walnoot inkt. Dit geeft een prachtige bruine, subtiele kleur.

En last but not least: Papier van Clairefontaine of Rhodia. Alle materialen kun je bestellen bij De Inktpot (fysieke winkel in Zwolle en Deventer, ook een webshop)

Werkboek Copperplate kalligrafie

Je kan natuurlijk zelf op helemaal blanco papier oefenen. Of het werkboek bestellen. Daarin help ik je stap voor stap alle letters leren schrijven. Opbouwen van basisvormen naar letters en aan elkaar schrijven.

Het werkboek kan je zo vaak printen als je wil.

Penpunten

Het allerbelangrijkste van penpunten is: zorg dat je een spitse, flexibele penpunt aanschaft wanneer je Copperplate, Spencerian of moderne kalligrafie wil leren! Een van de meest gemaakte ‘fouten’ is namelijk dat iemand penpunten met een platte punt of stijve punt koopt. 99% van de complete kalligrafie sets bevatten namelijk NIET spitse, flexibele penpunten. Andere sets zijn vaak gemaakt voor de stijlen zoals Italic kalligrafie. Geen idee wat het verschil is tussen de stijlen kalligrafie? Lees dan deze blog over de geschiedenis (en verschillende stijlen) van kalligrafie. Hoe deze penpunten werken, kun je duidelijk zien in deze video.

Mijn favoriete penpunten

Absoluut mijn favoriet by far is de Zebra G (of bijna hetzelfde: de Nikko G). Vooral voor beginners een fijne punt omdat hij gemakkelijk over het papier glijdt en medium tot stevig is qua flexibiliteit. Zelf gebruik ik hem na 6 jaar kalligraferen nog steeds heel veel! Tip: heb je een favoriete penpunt gevonden? Koop er dan een stuk of 3. Penpunten gaan niet eeuwig mee.

Andere penpunten die ik vooral beginners kan aanraden, zijn:
– Leonardt 41, ook wel kroontjespen genoemd
– Brause 361
– Leonardt Steno 40 (Staat in de webshop als Brause, maar is een Leonardt)
– Brause 66B
– Gillot 404

Ben je toe aan een volgende stap, je techniek en vormen nog meer aanscherpen, probeer dan eens deze penpunten:
– Leonardt EF Principal
– Hunt 101

Zijn er nog veel meer penpunten die goed werken? Ja. Heb je die nodig? Nee. Echt niet. Trust me. Je mag natuurlijk helemaal zelf weten of je allerlei penpunten wilt uitproberen, maar op een gegeven moment zit er echt niet veel verschil meer tussen. Wil je liever dat verschil zelf ervaren? Koop dan de Zebra G, Leonardt 40 of Brause 361 (bijna hetzelfde), Brause 66B, Leonardt EF Principal en de Hunt 101. Dan heb je heel verschillende penpunten te pakken en vind je jouw favoriet.

Een penhouder

In penhouders is gelukkig al iets minder keuze. De belangrijkste keuze die je moet maken is tussen een rechte en oblique (schuine) penhouder. Persoonlijk zou ik je áltijd een oblique penhouder aanraden. Dat heeft te maken met de houding en je maakt er ook gemakkelijker mooie krullen mee. Ben je linkshandig? Dan zijn er ook genoeg redenen te noemen om toch met een rechte penhouder te schrijven, zoals Rosali dat hier laat zien. Een speciaal ‘linkshandige’ oblique penhouder raad ik je heel sterk af, omdat je dan júist sneller met je hand door de inkt gaat. De flens/vleugel wil je altijd aan de linkerkant hebben.

Een andere penhouder die ik je echt wil afraden is onderstaande (Speedball) zwarte penhouder van plastic. Het is misschien een goedkope optie, maar qua houding klopt hij niet. Veel penpunten kun je er namelijk niet ver genoeg indoen, waardoor de punt niet goed uitlijnt met de basis van de pen. Dat voelt heel gek aan bij het schrijven en wil je dus niet hebben!

Mijn favoriete penhouder

Het aller gemakkelijkste in het begin is om een penhouder te kopen die je zowel recht als schuin kan gebruiken. Zo kan je zelf uitproberen wat je fijn vindt. Schuin gebruik je hem mét messing flens (vleugeltje aan de zijkant). De vleugel kan je er ook zo afschuiven. Dan stop je de penpunt bovenin de penhouder en gebruik je hem als een rechte houder. Koop je hem graag los? Dan moet je deze penhouder hebben bij De Inktpot.

Zelf heb ik inmiddels meer dan 10 verschillende houders, recht & oblique, variërend van €1,50 tot op maat, handgemaakt van €170. Uiteindelijk gebruik ik 99% van de tijd een houten penhouder met soort ivoor look-a-like stukje ertussen.

Geschikte inkt voor kalligrafie

Om te kalligraferen heb je natuurlijk ook inkt nodig. Er bestaan super veel soorten inkt. Ook hierin geldt: niet alle kalligrafie inkt is geschikt voor Copperplate, Spencerian of moderne kalligrafie. Zelfs niet als het ‘Calligraphy ink’ heet ;-). Begin je net met kalligrafie? Dan raad ik je walnoot inkt aan. Het heeft een prachtig warme, bruine kleur en zit mooi dun op je punt (mits deze goed vetvrij is). Je vind ‘m los te koop bij De Inktpot.

Als je wat variatie wil, dan kun je met walnootinkt, sumi en gouache een heel eind komen. Kies voor het oefenen in ieder geval áltijd een NIET watervaste inkt. Die inkt koekt snel aan, aan je penpunt en dan kan je m weggooien. Alleen gebruiken voor enveloppen dus 😉

Mijn favorieten

Verder heb je ook echt niet veel verschillende inkt nodig om lekker te kunnen variëren. Mijn la ligt vol met 30+ potjes ongebruikte inkt. Omdat ik altijd terug pak op deze favorieten:
– Walnoot inkt: warmbruin, soepel schrijvend – los potje
– Sumi inkt: mooi diepzwart en glanzend (Koop alleen merken Kuretake & Moon Palace)
– Gouache basis kleuren: maak elke kleur die je maar wilt door zelf te mengen! (Koop alleen hoge kwaliteit).
– Gouache goud: naast ‘matte kleuren’ bestaat er ook metallic kleuren gouache!
– Ecoline: mooi felle kleuren
– Dr Ph. Martins Copperplate gold: prachtig goud én watervast
– Coliro Pearlcolors (Fine Tec): allerlei metallic kleuren, mooi dekkend
– Ziller inkt: allerlei kleuren, watervast
– Bleed Proof White: mooi dekkend wit (al vind ik gouache net zo goed)

Papier

En als laatste, maar zeker niet minst belangrijkste: kies het juiste papier. Op de blog vind je diverse artikelen die ik er al over heb geschreven, zoals deze. Dus kijk even rond als je hier meer over wilt weten. In het kort: gebruik niet zomaar standaard kopieerpapier, omdat je inkt daarop uitbloedt. Kies vooral met oefenen voor iets glad (maar niet glanzend) papier, waar de inkt meer op blijft liggen en je penpunt er gemakkelijk overheen glijdt.

Mijn favorieten

Voor het oefenen heb je niet heel dik papier nodig. 70-90 grams is hiervoor geschikt. Wil je echt mooie, strakke en dunne lijnen en vormen krijgen? Kies dan voor iets kwalitatiever en duurder papier. Voor echt heel veel oefenen kun je ook voor goedkoper DCP (laserprinter) papier kiezen. Hier worden je lijnen minder dun op, maar oké voor het oefenen. Op blanco A4 papier kun je hulplijnen printen of leg een guidesheet er onder (eventueel met lichtbak) of kies voor lijntjes/stipjes voor houvast.
– Clairefontaine A4 blanco
– Rhodia A4 blanco
– Rhodia A4 Dot
– DCP papier Clairefontaine

Wil je steviger papier om een mooie kaart of poster te maken?
– Bristol papier 250grams: heerlijk glad en stevig! Ook van andere merken is prima
– Naamkaartjes met goudvlokjes
– Clairefontaine Paint On 250 grams: mooi stevig en héél klein beetje structuur. Perfect voor kalligrafie én aquarel samen
– DCP papier Clairefontaine 250 grams (er bestaat ook 300 grams)
– Gekleurd karton 200 grams Hema

Ook alle Mixed Media en Aquarelpapier is in principe geschikt voor kalligrafie. Zeker als je het wil combineren met schilderen/aquarel. De structuur maakt het wel iets meer uitdaging.

Overige materialen

Tot slot zijn er nog andere handige extra’s die fijn zijn om in huis te hebben, als je echt enthousiast bent over kalligrafie.

– Pipetje: handig voor het mengen van inkt
– Penseel houder: ook perfect voor je penhouders
– Arabische gom: voor het mengen van gouache, bindt & hecht beter
– Dinky Dips: mini potjes om bv gouache in te mengen
– Kruidenpotjes/inmaak potje 50ml: iets grotere potjes om inkt in te mengen
– Gedemineraliseerd water: zodat je gemengde inkt langer goed blijft
– Kneedgum: om potloodlijnen zachtjes weg te gummen, zonder de inkt kapot te maken
– Daglichtlamp: voor genoeg licht op je bureau

En vergeet natuurlijk niet een fijne liniaal en potlood 😉

Fijne webshops

Hierboven vind je al veel linkjes die direct naar fijn webshops gaan. Helaas is er niet één (web)winkel die álle materialen heeft. Bij de ene winkel is iets ook soms net wat goedkoper of meer/sneller op voorraad. Bekijk dus zeker even de volgende webwinkels. Let op: niet alle materialen die zij verkopen, zijn geschikt voor spitse penpunt kalligrafie. Alleen bovenstaande materialen raad ik je dus aan.
– De Inktpot (heeft ook fysieke winkels in Zwolle & Deventer)
– Splendith
– Kalligrafie.nl
– Kalligrafie.com
– Penstore

Al met al: Je hebt niet veel nodig om mee te beginnen. Slechts een penhouder, inkt, een penpunt en papier. Je kan je behoorlijk verliezen in het materiaal als je dat wil 😉 Heerlijk als je de techniek in de vingers hebt en wilt variëren. Maar als je de basis nog niet in de vingers hebt, koop wat basismateriaal en focus je dan op stap 2: de techniek en stap 3: oefenen.

Alles in één keer in huis

Wil je naast de juiste materialen ook hulp bij de techniek én een werkboek om in te oefenen? Dan is werkboek Copperplate kalligrafie perfect voor jou..

Heb je nog andere fijne materiaal tips? Deel jouw tip met ons als reactie!

In de blog zijn sommige linkjes affiliate links. Dat betekent dat ik een klein percentage over de verkoop krijg, maar het kost jou niets extra’s! Op die manier help je mij om deze blogs te blijven schrijven. Dankjewel alvast!